جمع‌آوری و شناسایی گیاهان شهرستان جم و ریز از استان بوشهر و بررسی فیتوشیمیایی مقدماتی منتخبی از گیاهان

/الهام یادگای; ؛ نصرالله قاسمی دهکردی، کهزاد سرطاوی

خط مشی دسترسی

فارسی

X

X

جستجوی مدارک

X

تمام متن

X

منابع دیجیتالی

نام مرکز	:	دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
نوع مدرک	:	پایان نامه فارسی
زبان مدرک	:	فارسی
شماره رکورد	:	102452
شماره مدرک	:	‭ت۱۵۳۵۳‬
شماره راهنما	:	‭.JI7QV،۷۷۰،.JI7،ی۱۳ج،۱۳۹۳‬
سرشناسه	:	یادگاری، الهام
عنوان	:	جمع‌آوری و شناسایی گیاهان شهرستان جم و ریز از استان بوشهر و بررسی فیتوشیمیایی مقدماتی منتخبی از گیاهان [پایان‌نامه]
نویسنده	:	/الهام یادگای
استاد راهنما	:	؛ نصرالله قاسمی دهکردی، کهزاد سرطاوی
محل تحصیل	:	دانشکده داروسازی و علوم دارویی
سال تحصیل	:	، ‭۱۳۹۳‬
مقطع تحصیلی	:	رشته داروسازی، دکترای داروسازی
صفحه شمار	:	‮س، ‭۸۹‬ ص.‬: مصور، جدول، نمودار
يادداشت	:	این یک پایان نامه تحقیقاتی با شماره‭ ۳۹۱۱۶۲ ‬است
يادداشت	:	چاپی
چکيده	:	گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و استفاده از آن ها در درمان بیماری ها از قرن ها پیش رواج داشته و پایه طب گیاهی ایران را تشکیل می دهد. جمع‌آوری و شناسایی گیاهان دارویی کشور با توجه به توسعه طرح ژنریک و تغییر نظام دارویی ایران با استفاده از گیاهان طبی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. کشت و ترویج گیاهان دارویی نویدبخش رشد و توسعه دوباره طب سنتی است. اما استفاده صحیح از گیاهان دارویی مشروط به وجود اطلاعات دقیق و علمی در مورد آن هاست. در این راستا اولین گام جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی است. کشور پهناور ایران دارای فلور گیاهی بسیار غنی و متنوعی می باشد که بررسی گیاهان اقلیم‌های مختلف آن نیازمند صرف زمان زیاد و تقسیم کردن آن به مناطق کوچکتر و برنامه‌ریزی جهت شناسایی و استفاده‌ی بهینه از این منابع می‌باشد. لذا تحقیق فوق با هدف معرفی بخشی از فلور منطقه ی جم و ریز ( استان بوشهر) و مطالعه فیتوشیمیایی مقدماتی منتخبی از آن ها انجام می‌گیرد. روش کار: در این تحقیق جمع‌آوری گیاهان مناطقی از جم و ریز و شناسایی آن ها طی سال های‭ ۱۳۹۰ ‬و‭ ۱۳۹۱ ‬انجام گرفت. بلافاصله از گیاهان نمونه‌ی هرباریومی تهیه و سپس گیاهان در سایه خشک گردید. نمونه‌های جمع آوری شده با کمک مراجع گیاه‌شناسی ( فلور) توسط کارشناس ارشد گیاه شناسی مورد شناسایی قرار گرفتند و در پایان منتخبی از نمونه ها از نظر وجود متابولیت های ثانویه گیاهی شامل آلکالوئیدها، ساپونین ها، فلاونوئیدها، تانن ها، آنتراکینون ها و گلیکوزیدهای قلبی مورد آزمایشات فیتوشیمیایی مقدماتی قرار گرفتند. هم‌چنین بر روی‭ ۳ ‬نمونه از گیاهان مطالعات گیاه‌شناسی و فیتوشیمیایی به طور اختصاصی انجام گرفت.‭۱ ‬: گیاه چترگرزی ‭( Dicyclophora persica )‬ از دیدگاه ریخت شناسی و اسانس سرشاخه‌های گلدار آن به کمک دستگاه ‭GC/MS‬ مورد بررسی قرار گرفت.‭۲ ‬: دو گونه ی بذرالبنج با نام های بذرالبنج شیرازی ‭( Hyoscyamus tenuicaulis)‬ و بذرالبنج خوزستانی ‭( Hyoscyamus orthocarpus )‬ از دیدگاه ریخت شناسی و میزان آتروپین مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: در این بررسی‭ ۷۴ ‬گونه‌ی گیاهی جمع‌آوری شد که مربوط به‭ ۳۳ ‬خانواده‌ی گیاهی مختلف می‌باشند. فراوانی گیاهان مربوط به خانواده‌های ‭Asteraceae‬ ، ‭Lamiaceae‬ در مقایسه با دیگر خانواده‌های گیاهی در خانواده‌های جمع‌آوری شده بیشتر می‌باشند. هم‌چنین نمونه‌های مورد آزمایش بیشتر دارای تانن، فلاونوئید، آلکالوئید و ساپونین بوده‌؛ تعداد معدودی نیز دارای گلیکوزید قلبی بودند و هیچ کدام از نمونه‌ها دارای آنتراکینون نبودند. کاربردهای بومی برخی از گیاهان، پس از مصاحبه با افراد آگاه بومی جمع‌آوری شد که شایعترین کاربردهای سنتی این گیاهان نیز به ترتیب مربوط به ناراحتی های گوارشی، بیماری های پوستی و تنفسی، عفونت ها و ناراحتی های دهان و دندان و کلیه و مجاری ادراری بودند. در آنالیز اسانس سرشاخه‌های گلدار گیاه چترگرزی ‭(Dicyclophora persica)‬،‭ ۳۰ ‬ترکیب شناسایی شد که در مجموع‭ ۴۸/۷۵ ‬درصد وزنی از کل ترکیبات اسانس می‌باشد. عمده‌ترین آن‌ها شامل ‭P- Cymene‬، ‭N- Decanal‬ ،‭3 -Dodecen- 1- al‬ و ‭Caryophyllene Oxide‬ به ترتیب با درصد وزنی‭ ۸/۹۸ ،۴/۶۶ ،۶/۴۴ ‬و‭ ۴/۴۶ ‬درصد می‌باشند. میزان آتروپین موجود در عصاره‌ی حاصل از دو گونه‌ی بذرالبنج نیز با استفاده از روش ‭HPLC‬ آنالیز گردید که در نهایت میزان آتروپین در گیاه بذرالبنج خوزستانی ‭ ۰/۲۲ (Hyoscyamus orthocarpus)‬درصد، و در گیاه بذرالبنج شیرازی ‭ ۰/۱۹ (Hyoscyamus tenuicaulis)‬درصد تعیین گردید. بحث: نتایج این تحقیق نشان داد که این منطقه از نظر وجود گونه‌های مختلف گیاهان دارویی بسیار غنی و مستعد است که در صورت توجه بیشتر و سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند به یکی از قطب‌های پرورش گیاهان دارویی تبدیل شود. اغلب گیاهان منطقه، دارای اثر دارویی بوده و برای مطالعات آینده ارزشمند می باشند
توصیفگر	:	گیاهان شفابخش
	:	گیاهان شفابخش
	:	عصاره گیاهان
	:	روغن‌های گیاهی
	:	آتروپین
	:	گیاه چترگرزی
	:	بذرالبنج شیرازی
	:	بذرالبنج خوزستانی
	:	Plants, Medicinal
	:	Ethnobotany
	:	Plant Extracts
	:	Atropine
	:	Dicyclophora persica
	:	Hyoscyamus tenuicauli
	:	Hyoscyamus orthocarpus
شناسه افزوده	:	قاسمی دهکردی، نصرالله، استاد راهنما
	:	سرطاوی، کهزاد، استاد راهنما
شناسه افزوده	:	دانشکده داروسازی و علوم دارویی