ارزیابی میزان بروز خطاهای دارویی در دو بیمارستان آموزشی شهر اصفهان ( دکتر شریعتی و الزهرا) و شناسایی انواع این خطاها

/فاطمه ثقفی; ؛ امیرهوشنگ زرگرزاده

خط مشی دسترسی

فارسی

X

X

جستجوی مدارک

X

تمام متن

X

منابع دیجیتالی

نام مرکز	:	دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
نوع مدرک	:	پایان نامه فارسی
زبان مدرک	:	فارسی
شماره رکورد	:	102459
شماره مدرک	:	‭ت۱۵۳۵۸‬
شماره راهنما	:	‭QV،۳۸،ث۶۶‮الف‬،۱۳۹۳‬
سرشناسه	:	ثقفی، فاطمه
عنوان	:	ارزیابی میزان بروز خطاهای دارویی در دو بیمارستان آموزشی شهر اصفهان ( دکتر شریعتی و الزهرا) و شناسایی انواع این خطاها [پایان‌نامه]
نویسنده	:	/فاطمه ثقفی
استاد راهنما	:	؛ امیرهوشنگ زرگرزاده
محل تحصیل	:	دانشکده داروسازی و علوم دارویی
سال تحصیل	:	، ‭۱۳۹۳‬
مقطع تحصیلی	:	رشته داروسازی، دکترای داروسازی
صفحه شمار	:	‮ ‭۴۱‬ص.‬: جدول، نمودار
يادداشت	:	این یک پایان‌نامه تحقیقاتی با شماره‭ ۳۹۳۳۴۵ ‬است
يادداشت	:	چاپی
چکيده	:	در طول ده سال اخیر شاهد افزایش هشدار دهنده‌ای در میزان گزارشات خطاهای دارویی و آسیب های ناشی از آن در بیماران به خصوص در مراکز درمانی بوده‌ایم که این افزایش مبین به خطر افتادن امنیت بیماران می‌باشد. از طرفی به دلیل مصرف زیاد داروها و خود درمانی بیماران مخصوصا در میان قشر مسن جامعه، مصرف مناسب داروها و ایمنی آنها در راس نگرانی‌های سیاست گذاران سلامت عمومی در جهان می‌باشد. گر چه تنها بخشی از خطاهای دارویی تبدیل به گزارش میشوند ولی همین تعداد نیز باعث اگاهی بیشتر اعضای تیم سلامت شده تا ضمن شناخته شدن این خطاها از بروز مجدد انها در شرایط مشابه جلوگیری نمایند. وجود فرایندهای پیچیده در نسخه‌پیچی و توزیع دارو در بیمارستان ضرورت بررسی دقیق این فرایندها را دو چندان نموده ضمن اینکه تلاش برای ترغیب اعضای تیم سلامت در گزارش این حوادث از جمله اهداف هر بخش مراقبت های دارویی و مرکز درمانی باید باشد. خطاهای دارویی ممکن است در یکی از چهار مرحله ‭dispensing, prescribing, transcribing, administering‬ رخ دهد. روشها: در این طرح تحقیقاتی‭ ۲۰ ‬بخش مشابه از دو بیمارستان آموزشی اصفهان با دو سیستم توزیع دارویی متفاوت ( یونیت دوز و فلور استوک) را انتخاب و از طریق روش ‭DDO)disguised direct observation )‬ روش مستقیم نامحسوس) به بررسی انواع ،میزان بروز و یکسری علل احتمالی خطاهای دارویی در یکی از چهار مرحله ‭dispensing, prescribing, transcribing, administering‬ پرداخته شد. روند انجام کار در این پروژه بر اساس روش فوق الذکر، به این ترتیب بود که بعد از هماهنگی با مسیولین هر بیمارستان، روزانه قبل از شروع شیفت کاری پرستاران، محقق در بخش حضور یافته و او را در حین دادن داروها به بیماران همراهی و جزئیات روند را بطوریکه مداخله‌ای در کار پرستار ایجاد نکند، ثبت نمود. بعد از ثبت جزییات‭ ۵۰ ‬دوز مرتبط با هر بخش، محقق پرونده بیماران را تک به تک بررسی نمود تا اطلاعات ثبت شده خود را با آنچه که پزشک تجویز کرده و داروخانه ارسال نموده و پرستار در قسمت گزارش پرستاری ثبت کرده مقایسه کند و در صورت مشاهده هر گونه مغایرت آن را یادداشت نماید. مغایرت عبارت از هر گونه تفاوت بین آنچه که پزشک به عنوان دستور دارویی نوشته با آنچیزی که بیمار توسط پرستار دریافت می کند ( از نظر دارو، دوز دارو، شکل دارو، فواصل بین دوزهای دارو، طریقه مصرف دارو و طول مدت مصرف دارو و در مورد داروهای تزریقی نوع سرم، سرعت تجویز و هر گونه مشخصات دیگری که در دستور پزشک ثبت شده باشد) بود. چنانچه زمان دادن دارو توسط پرستار به بیمار در خارج از بازه زمانی یک ساعت (از زمان مورد نظر بود، به عنوان خطای زمان ارزیابی شد. مراحل فوق تکرار خواهد شد تا به‭ ۱۰۰۰ ‬دوز که توسط پرستارهای مختلف به بیمار ارایه میشود در هر بیمارستان دست یابیم. نتایج:در این طرح تحقیقاتی از مجموع‭ ۸۱۶۲ ‬داده ثبت شده‭ ۸۰۰۰ ‬داده کامل مربوط به بیمار ثبت شد. بطوریکه در هر یک از مراحل مذکور‭ ۲۰۰۰ ‬داده ( در هر یک از دو بیمارستان‭ ۱۰۰۰ ‬داده براساس جزییاتی که در قسمت متد ذکر شد) جمع‌آوری و مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. مرحله ‭Administration‬ آمار گزارش شده از خطا بسیار متغیر است با این وجود نتایج این بررسی نیز نشان میدهد که خطاهای دارویی در مرحله ‭Administration‬ در این دو بیمارستان به طور متوسط‭ ۳۳ ‬درصد (‭ ۱ ‬خطا به ازای هر‭ ۳ ‬دوز) اتفاق می‌افتد. بیشترین میزان بروز خطای ‭Administration‬ مربوط به بخش های ویژه بیمارستان الزهرا است . مرحله ‭Transcription‬ میزان بروز خطای ‭Transcription‬ در سه مرحله ‭T1‬ تفاوت بین دستور ثبت شده توسط پزشک در پرونده بیمار و آنچه که پرستار در برگه کاردکس هر بیمار ثبت میکند) و ‭T2‬ ( تفاوت بین آنچه که پرستار در کاردکس بیمار ثبت کرده با آنچه که منشی ( بیمارستان شریعتی) یا پرستار ( بیمارستان الزهرا) در لیست داروهای درخواستی از داروخانه ثبت میکنند و ‭T3‬ ( تفاوت بین لیست اقلام درخواستی از بخش ( فرم دست نویس اولیه توسط پرستار بخش در الزهرا (با آنچه که اپراتور در داروخانه مرکزی الزهرا در کامپیوتر ثبت میکند) مورد بررسی و به ترتیب‭ ۶/۳ ‬درصد،‭ ۳۷/۷ ‬درصد،‭ ۱/۸ ‬درصد ( به طور متوسط‭ ۱۵ ‬درصد) بدست آمد. بیشترین میزان بروز خطای‭Transcribing‬ مربوط به بخش های جراحی بیمارستان شریعتی است . مرحله ‭Prescribin‬ با بررسی ای که بر روی کامل یا ناقص بودن‭ ۲۰۰۰ ‬دستور پزشک ثبت شده انجام شد فقط‭ ۲۷ ‬درصد از دستورات پزشکان تمام شش مورد مذکور را که یک دستور کامل پزشک نیاز دارد را دارا هستند و تنها خطایی که از دستورات پزشکان قابل گزارش بود خطای دوز اشتباه ‭(wrong dose)‬ بود که‭ ۰/۷۵ ‬درصد گزارش شد. مرحله ‭Dispensing‬ : خطاهای مرحله ‭Dispensing‬ در دو زمان‭ ۱ ‬( بعد از آماده‌سازی داروها توسط تکنسین های دارویی و همزمان با چک نهایی داروها در داروخانه) و زمان‭ ۲ ‬( زمانیکه داروها در اختیار هر بخش قرار می گیرد و در استوک یا جعبه دارویی هر بیمار قرار میگیرد) مورد بررسی قرار گرفت. میزان بروز خطاهای مرحله ‭Dispensing‬ در زمان‭ ۱ ‬در بیمارستان الزهرا (‭ ۲/۲ ‬درصد) و شریعتی (‭ ۱/۴ ‬درصد) می‌باشد. بطوریکه که در بیمارستان الزهرا‭ ۴۲/۱ ‬درصد و در بیمارستان شریعتی‭ ۵۷/۱ ‬درصد از خطاهای مرحله اول در مرحله دوم که همان بررسی نهایی است مرتفع می شوند. بحث :نتایج نشان می دهد خطاهای کادر پزشکی در نسخه نویسی قابل ملاحظه است و تدوین دستورالعمل های مشخص در زمینه چگونگی نسخه نویسی داروها باید بصورت مکتوب در اختیار کادر پزشکی قرار گرفته و آنها را از اهمیت نوشتن کلیه ی اقلام لازم در نسخه مطلع نماید .خطاهای پرستاران که بیشترین آنها مربوط به خطای زمان بود نیز باید با کادر پرستاری مطرح و تمهیداتی در خصوص کاهش این خطا انجام پذیرد .به منظور کاهش بروز خطاهای ‭transcribing‬ و ‭dispensing‬ جلساتی با کادر پرستاری و پرسنل داروخانه برگزار شد و تغییراتی در روش درخواست دارو از داروخانه و نسخه پیچی انجام پذیرفت
توصیفگر	:	خطاهای تجویزهای دارو
	:	بیمارستان های آموزشی
	:	تجویز داروها
	:	بیماران بستری
	:	Medication Errors
	:	Hospitals, Teaching
	:	Prescriptions, drug
	:	Inpatinets
شناسه افزوده	:	زرگرزاده، هوشنگ، استاد راهنما
شناسه افزوده	:	دانشکده داروسازی و علوم دارویی