بررسی اثربخشی درمان روانشناختی چند بعدی بر بهبود پایبندی به درمان پزشکی در نوجوانان مبتلا به دیابت ت...

منو

" بررسی اثربخشی درمان روانشناختی چند بعدی بر بهبود پایبندی به درمان پزشکی در نوجوانان مبتلا به دیابت تیپ‭۱ ‬: یک مطالعه تصادفی شده وکنترل شده "
/ بدرالدین نجمی، مهین هاشمی پور

زبان متن نوشتاري يا گفتاري و مانند آن	:	فارسی
نوع ماده	:	طرح تحقیقاتی/ پروژه فارسی
شماره شناسایی	:	51383
شماره مدرک	:	‭ط۳۱۳۳‬
نام شخص به منزله سر شناسه - (مسئوليت معنوي درجه اول )	:	نجمی، بدرالدین، مجری طرح
عنوان و نام پديدآور	:	بررسی اثربخشی درمان روانشناختی چند بعدی بر بهبود پایبندی به درمان پزشکی در نوجوانان مبتلا به دیابت تیپ‭۱ ‬: یک مطالعه تصادفی شده وکنترل شده [طرح تحقیقاتی]/ بدرالدین نجمی، مهین هاشمی پور؛ همکار طرح: محمد رضا مرآثی
وضعيت نشر و پخش و غيره	:	اصفهان : دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، معاونت پژوهشی و فناوری ، ‭۱۳۹۰‬.
مشخصات ظاهري	:	‮‭۲۹‬ص.‬: جدول
يادداشتهاي مربوط به نشر، بخش و غيره	:	چاپی
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده	:	ابتلا به بیماری های مزمن و تحمل شرایط درازمدت و محدود کننده، به ویژه برای کودکان و نوجوانان یک عامل تنیدگی محسوب می شود. واکنش مبتلایان به بیماری های مزمن به عوامل مختلف فردی اجتماعی، از جمله سازه های روان شناختی و حمایت های اجتماعی بستگی دارد. اهمیت مداخله های روان شناختی برای کودکان و نوجوانان مبتلا به بیماری های مزمن جسمی از جمله دیابت، با شیوع اختلال های روانی، هیجانی، کارکردی و ارتباطی متأثر از این شرایط، و نیز اهمیت پایبندی آنان به توصیه های درمانی مشخص می گردد. اثر چند بعدی بیماری مزمن دوران کودکی و نوجوانی بر طرح و اجرای پژوهش های مرتبط با مداخله های روان شناختی دلالت دارد .پژوهش حاضر، تلاش گردید اثربخشی سه مداخله روان شناختی با دو رویکرد شناختی - رفتاری و خانوادگی بر پایبندی به درمان نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک که با اندازه گیری‭HbA1c‬ عینی می شود، مورد مقایسه قرار گرفت. طرح این پژوهش یک کارآزمایی تصادفی شده ی کنترل شده بود که به شکل پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه و با در نظر گرفتن یک دوره پیگیری‭ ۳ ‬ماهه، در قالب چهار گروه به تصادف جایگزین شده) هر گروه‭ ۳۰ ‬نفر به اجرا درآمد. هر چهار گروه در سه مرحله توسط دو ابزار روا و پایا با تکیه برنتایج مطالعات داخلی و خارجی مورد آزمون قرار گرفتند.‭۱ ‬. مقیاس خود کارآمدی در مهار دیابت.‭۲ ‬. ابزار سنجش خانواده‭(FAD)‬ و نیز شاخص‭HbA1C‬ که نمایان گر کنترل متابولیک فرد بود. روش مداخله در گروه اول شامل مشاوره گروهی با رویکرد شناختی- رفتاری و با هدف ارتقای احساس خودکارآمدی شخصی در مهار دیابت و در گروه دوم شامل آموزش گروهی والدین به منظور اصلاح و بهبود مهارت های ارتباطی خود با نوجوان و در گروه سوم شامل تلفیقی از مداخله های گروه های اول و دوم بود. گروه چهارم درمان های معمول پزشکی خود را طی مطالعه دریافت نمود. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه نوجوانان مبتلا به دیابت نوع یک، اعم از دختر و پسر در گروه سنی‭ ۱۲ - ۱۸ ‬سال مراجعه کننده به مراکز درمان دیابت سازمان تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان و مطب شخصی تعدادی از متخصصین غدد و متابولیسم کودکان شهر اصفهان بودند .از این جامعه‭ ۱۲۰ ‬نفر با رعایت معیار های ورود و خروج از مطالعه به طور تصادفی و با اخذ موافقت آگاهانه به عنوان نمونه انتخاب شدند. در نهایت به منظور تعیین اثر مداخلات طراحی شده بر پایبندی به درمان تغییر در‭HbA1c‬ ، داده ها با اجرای آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر ( با استفاده از مدل هوتلینگ تریس) و برای پیگیری تفاوت های معنی دار در تجزیه و تحلیل های چند گروهی از آزمون تعقیبی توکی به کمک نرم افزار‭spss‬ نسخه‭ ۱۸ ‬مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.‭ ۴۲ ‬درصد نوجوانان را دختران تشکیل می‌دادند. آن ها در پایه های اول راهنمایی و چهارم دبیرستان ( پیش دانشگاهی) ، به ترتیب به نسبتی بین‭ ۱۰ ‬درصد تا‭ ۱۸/۳ ‬درصد پراکنده بودند. تحصیلات والدین بین ابتدایی (‭ ۱۹ ‬درصد پدران و‭ ۳۶ ‬درصد مادران) تا لیسانس و بالاتر (‭ ۱۴ ‬درصد پدران و‭ ۵ ‬درصد مادران) بود. میان نمره های‭HbA1c‬ در سه مرحله اندازه‌گیری، اختلاف معنی‌داری به لحاظ آماری وجود نداشت، اما متغیر‭HbA1c‬ در تعامل ( اثر متقابل) با گروه‌های مورد مطالعه از نظر آماری تفاوت معنی داری داشته است. برای مثال، علی رغم اینکه میانگین مقدار‭HbA1c‬ در گروه تحت مداخله آموزش مهارت های ارتباطی در ابتدای مطالعه بیش از گروه گواه بوده، ملاحظه می شود که در اولین اندازه گیری پس از مداخله میانگین نمره این متغیر دراین گروه کمتر از گروه گواه است که این نشان دهنده اثر مداخله مزبور بر متغیر وابسته است. همچنین‭HbA1c‬ در حالت کلی در گروه های چهارگانه تفاوت معنی داری داشته است که این اختلاف توسط آزمون تعقیبی توکی بین گروههای‭ ۱ ‬و‭ ۴ ‬در این متغیر معنی دار بوده است. در راستای مطالعات دیگر از یافته‌های این پژوهش نتیجه گرفته می شود که مداخله های روان شناختی طراحی شده با محوریت الگوهای ارتباط بین شخص و احساس خودکارآمدی تأثیر مثبتی بر پایبندی به درمان در بیماری های مزمن دارد. لیکن بیش ترین تأثیر بر پایبندی به درمان در نتیجه مقایسه چهار گروه و بر اساس شواهد آماری ناشی از مداخله به منظور ارتقای احساس خودکارآمدی در کنترل دیابت بوده است. بنابر این لازم است به موازات ارائه خدمات پزشکی، کلیه افراد مبتلا به بیماری های مزمن از جمله دیابت و نیز اطرافیان آن ها تحت حمایت و آموزش های روانی - اجتماعی قرار گیرند. این پژوهش تایید دیگری است بر لزوم احراز یک نگرش چند جانبه به درمان بیماری ها و شرایط طبی
اصطلاحهاي موضوعي کنترل نشده	:	دیابت شیرین
	:	شناخت درمانی
	:	نوجوانان
	:	ویژگی های خانوادگی
	:	Diabetes Mellitus
	:	Cognitive Therapy
	:	Adolescence
	:	Family Charateristics
نام شخص - ( مسئوليت معنوي درجه دوم )	:	هاشمی‌پور، مهین ، مجری طرح
	:	مرآثی، محمد رضا، همکار طرح
نام تنالگان - (مسئوليت معنوي درجه دوم )	:	دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، معاونت پژوهشی و فناوری
مبدا اصلي	:	IRدانشگاه علوم پزشکی اصفهان
وضعيت انتشار	:	p
مجری طرح(حقیقی)	:	بدرالدین نجمی، مهین هاشمی پور
منبع تامین اعتبار	:	معاونت پژوهشی و فناوری
کد پروژه	:	‭۱۸۶۰۲۴‬
تاریخ اتمام	:	‭1390/08/08‬
تاریخ شروع	:	‭1387/05/13‬