بررسی فارماکوگنوزی دانه گیاه ‭Sesamum indicum L.‬ (کنجد)

منو

" بررسی فارماکوگنوزی دانه گیاه ‭Sesamum indicum L.‬ (کنجد) "
/فریناز منجمی ؛ محمدرضا شمس اردکانی

نام مرکز	:	دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
نوع مدرک	:	پایان نامه فارسی
زبان مدرک	:	فارسی
شماره رکورد	:	93973
شماره مدرک	:	‭ت۶۰۲۹‬
شماره راهنما	:	‭QV،۷۶۶،م۷۸۴ب،۱۳۷۹‬
سرشناسه	:	منجمی، فریناز
عنوان	:	بررسی فارماکوگنوزی دانه گیاه ‭Sesamum indicum L.‬ (کنجد) [پایان‌نامه]
نویسنده	:	/فریناز منجمی
استاد راهنما	:	؛ محمدرضا شمس اردکانی
محل تحصیل	:	دانشکده داروسازی
سال تحصیل	:	، ‭۱۳۷۹‬
مقطع تحصیلی	:	رشته داروسازی، دکترای حرفه‌ای
صفحه شمار	:	‮‭XII‬، ‭۱۰۱‬ ص.‬: جدول، نمودار
يادداشت	:	چاپی
چکيده	:	از اوایل قرن بیستم با توسعه داروهای صناعی و تبلیغات زیاد کارخانه‌های تولیدکننده آنها، استفاده از داروهای گیاهی تا اندازه‌ای منسوخ گردیده بود، ولی عوارض جانبی زیاد و نامطلوب داروهای صناعی و عدم سازگاری این داروها با طبیعت انسان سبب شده تا بار دیگر، گیاه‌درمانی مورد توجه محققین قرار گیرد. خوشبختانه به علت شرایط اقلیمی مناسب و سایر فاکتورهای خاص جغرافیایی دیگر، گیاهان متنوع زیادی در بیشتر مناطق ایران می‌رویند که اکثر آنها خواص درمانی مهمی را دارا می‌باشند. استفاده صحیح از این گیاهان دارویی مستلزم شناخت و بررسی دقیق مواد موثره و ترکیبات شیمیایی موجود در آنهاست. در این راستا، بررسی فارماکوگنوزی دانه گیاه ‭Sesamum indicum L.‬ از خانواده ‭Pedaliaceae‬ انتخاب گردید که یکی از گیاهان بومی در جنوب غربی آسیا و آفریقا می‌باشد. دانه گیاه کنجد در ایران مصرف غذایی دارد و روغن آن در درمان بیماریها و نیز در ساخت داروها مفید می‌باشد. بنابراین، بر روی دانه گیاه ‭Sesamum indicum L.‬ با نام متداول فارسی کنجد، بررسیهای مرفولوژی و فیتوشیمیایی به شرح زیر انجام پذیرفت. در ابتدا دانه‌های کنجد از لحاظ شکل ظاهری (ماکروسکوپی) و خصوصیات میکروسکوپی مورد بررسی قرار گرفتند. طبق بررسی ماکروسکوپی، پودر دانه کنجد دارای رنگ قهوه‌ای، مزه روغنی شیرین و بدون بو می‌باشد. از نظر میکروسکوپی مشخص گردید که پودر دانه کنجد حاوی بافت آندوسپرم همراه قطرات ریز روغنی، تکه‌هایی از اپیدرمیس پوست دانه با سلولهای تقریبا حلقوی شکل (از دید بالا) و حفره‌ای‌؛ به رنگ قهوه‌ای روشن‌؛ زیاد و اختصاصی، قطرات روغن و بخشی از سلولهای آندوسپرم با دیواره‌های سلولی نازک و شفاف که محتوی دانه‌های آلرون هستند، می‌باشد. با استفاده از آزمایشهای فیتوشیمیایی، وجود مواد موثره مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که دانه گیاه، فاقد آلکالوئید، گلیکوزید قلبی، ساپونین، تانن، آنتراکینون و فلاونوئید است اما وجود استروئید، لیگنان، روغن ثابت، پروتئین، موسیلاژ و کاتیونهایی آهن، کلسیم، پتاسیم و آنیون فسفر به اثبات رسید. روغن دانه کنجد با استفاده از دستگاه کوکسله و حلال پترولئوم اتر جداسازی و تعیین مقدار گردید و از نظر درجه خلوص و کیفیت مورد شناسایی قرار گرفت. خلاصه نتایج آزمایشهای انجام شده به شرح زیر بیان می‌شود: درصد روغن موجود در دانه گیاه‭ ۵۹/۸۶۵ ‬درصد، ارزش اسیدی روغن‭۰/۲۴۵ ‬، اندیس صابونی‭۱۹۲/۱۸۹ ‬، اندیس یدی‭۱۰۸/۳۷۲ ‬، ارزش پراکسید‭ ۳/۱۰۴ ‬و درصد جزء غیر صابونی‭ ۱/۲۴۷ ‬درصد می‌باشد. درصد پروتئین، طبق روش میکروکلدال محاسبه شد که برابر با‭ ۲۲/۴۴۸ ‬درصد می‌باشد. به منظور تشخیص کیفی لیگنان در عصاره متانولی و بوتانولی دانه ...
توصیفگر	:	۱. گیاهان شفابخش ۲. روغنهای گیاهی.- کلیدواژه: گیاهان شفابخش ‮‭Plants, medicinal‬
	:	علم شناخت داروهای سنتی ‮‭Pharmacognosy‬
	:	روغنهای گیاهی ‮‭Plant oils‬
	:	دانه گیاه کنجد .‮‭Sesamum indicum L‬
	:	کروماتوگرافی لایه نازک ‮‭Chromatography, thin layer‬
	:	عصاره‌های گیاهی ‮‭Plant extracts‬
	:	داروهای ضد سل ‮‭Antitubercular agents‬
شناسه افزوده	:	شمس اردکانی، محمدرضا، راهنما
شناسه افزوده	:	دانشکده داروسازی